Malatya, Türkiye’nin en önemli sofralık kayısı üretim merkezi olarak öne çıkmaktadır. Ancak 2023 yılı itibarıyla bölgedeki üreticiler, iklim koşulları, hastalıklar ve ekonomik faktörlerin etkisiyle zor bir süreçten geçiyor. Zarar oranlarının yüzde 30’a kadar çıkması, üreticileri tedirgin ederken, bu durumun sektör üzerindeki etkileri de dikkat çekiyor. Malatya’nın kayısı üretimi, özellikle dış pazarda büyük taleplere yanıt verirken, yaşanan sorunlar üretimin geleceği üzerinde önemli bir risk faktörü haline geldi.
Malatya ilinin kayısı üretimindeki mevcut durum, birçok üretici için endişe verici. Kısa bir süre içinde yaşanan olumsuz hava koşulları, bölgedeki kayısı ağaçlarını olumsuz etkiledi. Spring frosts (ilkbahar donları) olarak bilinen hava olayları, ağaçların çiçeklenme döneminde büyük zararlar verdi. Bu durum, kayısının ticari değerini düşürürken, çiftçilerin maddi kayıplarına da yol açtı. Malatya Kayısı Üreticileri Birliği Başkanı, bu konuda yaptığı açıklamada, “Zarar büyük, gözle görülür bir şekilde ürün kaybı yaşıyoruz” diyerek üreticilerin içinde bulunduğu çıkmazı vurguladı. Üreticilerin acil destek ihtiyacı olduğunu belirten başkan, "Devletin ciddi önlemler alması gerekiyor" ifadesini kullandı.
Kayısı üretiminin ekonomiye olan katkısı inkâr edilemez. Malatya, her yıl milyonlarca ton kayısı üretimi gerçekleştirerek ülke ekonomisine ciddi bir katkı sağlıyor. Fakat bu yıl yaşanan zararlar, hem üreticilerin hem de yerel ekonominin can damarı olan kayısı ticaretini tehdit eder hale geldi. Uzmanlar, bu tür risklerin azaltılması için tarım aletlerinin modernize edilmesi ve yeni tarım tekniklerinin benimsenmesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, pazarlama stratejilerinin geliştirilmesi ve dış pazarlara girişimlerin artırılması gerektiği belirtiliyor.
Özellikle kayısı ihracatında düşüş yaşanması, Türkiye’nin dış ticaret dengesi üzerinde de olumsuz etkilere neden olabilir. Şu an için önümüzdeki sezon kayısı sektöründe herhangi bir olumlu değişim beklenmediği ifade ediliyor. Üreticiler, bu yıl yaşanan kayıpların telafi edilmesi için hükümetten acil olarak destek talep ediyor. Oski üretim alanlarının modernizasyonu ve beyaz et tüketiminin artırılması gibi stratejilerin devreye sokulması gerektiği konusunda fikir birliği bulunuyor.
Sonuç olarak, Malatya'daki kayısı üretiminde yaşanan bu kayıplar sadece yerel çiftçileri etkilemekle kalmayacak, aynı zamanda Türkiye’nin tüm tarım sektörüne ciddi etkiler yaratabilir. Çiftçilerin geleceği için atılacak adımlar, sadece kendi çıkarları için değil, ülkenin tarım endüstrisi ve ekonomik sürdürülebilirliği açısından da büyük önem taşımaktadır. Üreticiler, devletin desteğiyle hem maddi kayıplarını telafi etmeyi hem de etkili tarım yöntemleri ile gelecekteki riskleri minimize etmeyi hedefliyor.